El presidente d’Asturies, Adrián Barbón, informó güei al Conseyu de Gobiernu de los cinco persones que van recibir les Medayes d’Asturies esti añu. Nesta ocasión, les máximes distinciones institucionales asturianes premien trayectories que destaquen pola so vocación de serviciu públicu, el compromisu coles persones mayores, la defensa de la escuela rural y l’espardimientu y promoción internacional de la cultura sidrera.
El próximu 8 de setiembre, con motivu del Día d’Asturies, va otorgase esta reconocencia a:
- Antonio Trevín Lombán (Avilés, 1956). Maestru de formación, la so biografía tuvo estrechamente amestada a la política y la docencia, dos ámbitos nos que desenvolvió la so dedicación vital al serviciu públicu. Ocupó numberosos cargos de responsabilidá tanto nel ámbitu local como nel autonómicu. Asina, foi presidente d’Asturies (1993-1995), delegáu del Gobiernu (2004-2011), alcalde de Llanes en dos períodos (de 1987 a 1993 y de 1999 a 2004) y director provincial d’Educación (1985-1987). Tamién exerció como docente nes escueles de H.ontoria y Purón. La so vocación municipalista llevólu agora a tornar a la política local como conceyal de Llanes.
- Consuelo Busto Alonso (Villaviciosa, 1953–Uviéu, 2023). Muyer pionera nel mundu empresarial asturianu y lluchadora incansable, foi presidenta de la empresa Manuel Bustu Amandi (Bodegues Mayador), una referencia del sector sidreru. Abrió camín a la compañía nel ámbitu internacional y viaxó per tol mundu pa promocionar los sos productos y abrir nuevos mercaos. Al tomar les riendes del negociu familiar, qu’empezó en 1939, foi capaz d’axuntar tradición ya innovación ensin arrenunciar al calter orixinal de la compañía. Consuelo Busto finó en xineru de 2023 n’impulsando la competitividá de la so firma tantu nel contestu nacional como nel internacional.
- Luis Felipe Fernández García (Castropol, 1962). Profesor de Llingua Castellana nel Institutu Elisa y Luis Villamil d’A Veiga, impulsó distintos proyectos pedagóxicos d’impactu pa desaniciar la fienda socioeducativa ente l’alumnáu del mediu rural y el de la redolada urbana, como’l Foru Comunicación y Escuela, del que yá se celebraron 16 ediciones, o la Selmana de la Comunicación d’Ibias. Estes iniciatives, que dinamicen les sos árees d’influencia y reivindiquen el valor de la escuela rural, busquen amenorgar desigualdaes, romper les barreres físiques y acabar cola sensación d’aislamientu de la zona occidental de la comunidá.
- Dolores San Martín San José. Ye la presidenta d’honor de la Federación d’Asociaciones de Mayores del Principáu (Fampa), una entidá formada por 90 organizaciones qu’arrexunten a 60.000 persones. Tamién forma parte del Conseyu de Persones Mayores d’Asturies y del Conseyu Estatal de Persones Mayores. De 2008 a 2024 exerció como presidenta de la Fampa, onde desenvolvió un inxente trabayu en defensa de les persones mayores, de los sos derechos y del so bienestar. Lluchó por facer visibles a los mayores, por favorecer la so participación en tolos ámbitos sociales y por facer oyer les sos voces, especialmente nos asuntos que-yos atañen directamente.
- Luis Benito García Álvarez (Llaviana, 1974). Profesor d’Hestoria Contemporanea de la Universidá d’Uviéu, dirixe la Cátedra de la Sidra d’Asturies de la institución académica. Ye’l impulsor de la candidatura de la cultura sidrera a patrimoniu de la humanidá, una reconocencia concedida pola Unesco’l pasáu avientu que pon en valor una de les señes d’identidá d’Asturies y abre grandes posibilidaes de desenvolvimientu pa la comunidá. La so tesis Sidra y mazana n’Asturies. Sociabilidá, producción y consumu nel primer terciu del sieglu XX, llogró’l Premiu Estraordinariu de Doctoráu de la Universidá d’Uviéu en 2012.
La Medaya d’Asturies acútase pa premiar méritos verdaderamente singulares qu’alleguen en persones o instituciones que la so importancia y trescendencia pa los intereses xenerales de la comunidá fáigan-yos acreedores de la reconocencia. La Xunta Xeneral aprobó n’abril de 2022 la llei qu’unifica nuna única categoría los dos tipos de medayes (oru y plata) qu’esistíen antes, al entender que los merecimientos pa recibir esti honor tienen de ser de gran relevancia en tolos casos.
Fíos predilectos
El Conseyu de Gobiernu tamién alcordó proponer la concesión del títulu de fíos predilectos a Carmen Alonso Álvarez, Alberto Arce Janáriz y Mónica Oviedo Sastre.
- Carmen Alonso Álvarez (L.lena, 1957). Fundadora y impulsora de la Fundación Alpe Acondroplasia, qu’anguaño celebra la so 25º aniversariu, dedicó bona parte de la so vida a la defensa de los derechos de les persones con acondroplasia y displasies esquelétiques. Madre d’un fíu con esti trestornu de la crecedera, supo texer redes d’ayuda a nivel nacional ya internacional, especialmente nel ámbitu européu ya iberoamericanu. La organización que punxo en marcha, y que na actualidá ufierta servicios a más de 4.000 persones, enfótase en desenvolver el potencial de neños y neñes dende una perspectiva global.
- Alberto Arce Janáriz (Uviéu, 1960). Llicenciáu en Derechu pola Universidá d’Uviéu, foi lletráu de la Xunta Xeneral de 1983 a 2024 y lletráu mayor dende 2006. Mientres tola so trayectoria punxo les sos conocencies al serviciu de la ciudadanía y de les instituciones democrátiques. Foi lletráu adscritu al Tribunal Constitucional de 1988 a 1991 y en 1990 recibió la medaya d’esti muérganu. Académicu de númberu de la Real Academia Asturiana de Xurisprudencia dende 1993, de 1992 a 2006 compaxinó’l so llabor nel Parlamentu cola de profesor asociáu de Derechu Constitucional na Universidá d’Uviéu, institución na que llogró’l doctoráu.
Mónica Oviedo Sastre. Llicenciada en Derechu pola Universidá d’Uviéu, foi presidenta de la Confederación Española de Persones con Discapacidá Física y Orgánica (Cocemfe-Asturies) y del Comité Español de Representantes de Persones con Discapacidá (Cermi-Asturies), organización na qu’agora ocupa la vicepresidencia. Firme defensora de la igualdá d’oportunidaes de les persones con discapacidá y de la eliminación de barreres, forma parte del Conseyu Asesor de Discapacidá del Principáu y preside’l patronatu de la Fundación Iniciatives pa la Discapacidá y la Unión de Discapacitaos del Principáu d’Asturies (UMA).
Fíos adoptivos
L’Executivu alcordó, amás, proponer la concesión del títulu de fíos adoptivos al diseñador gráficu catalán Arcadi Moradell y al ciruxanu vallisoletanu Juan Sebastián López Arranz, ex rector de la Universidá d’Uviéu. Esta propuesta tamién va ser treslladada a la Xunta Xeneral.
- Arcadi Moradell i Bosch (Barcelona, 1949). Diseñador gráficu catalán, en 1895 creó la imaxe Asturies Paraísu Natural, qu’anguaño celebra’l so cuadraxésimu aniversariu y que contribuyó de manera determinante a la promoción y el despegue turísticu del Principáu. Dende 1967 escurrió más de 3.000 diseños d’identidá corporativa, imaxe de productu y señalización pa empreses. Tamién impartió seminarios y cursos n’Alemaña, Arxentina, Brasil, Chile, Cuba, Estaos Xuníos, Holanda, Xapón y Corea del Sur, ente otros países. Autor de numberoses publicaciones, los sos trabayos y proyectos tuvieron gran repercusión nos medios de comunicación.
- Juan Sebastián López-Arranz y Arranz (Valladolid, 1940). Doctor y llicenciáu en Medicina y Ciruxía pola Universidá de Valladolid, especializar n’Estomatología y en Ciruxía Oral y Maxilofacial pola Universidá Complutense de Madrid. Catedráticu eméritu, foi rector de la Universidá d’Uviéu (1988-1992) y dende 2023 preside la Real Academia de Medicina del Principáu. Desempeñó delles responsabilidaes nel Hospital Universitariu Central d’Asturies (HUCA), onde exerció como ciruxanu, director médicu y xefe del Serviciu de la Área de Ciruxía Maxilofacial. El so llabor dexó qu’Asturies s’asitie en posición de vanguardia na ciruxía maxilofacial.
La distinción de fíu adoptivu acútase pa quien destacaren polos sos servicios en beneficiu d’Asturies ensin nacer na comunidá.
