La Conseyería de Cultura, Política Llingüística y Turismu incluyó nel Inventariu del Patrimoniu Cultural d’Asturies los fornos y testares alcontraos na localidá de Faru, nel conceyu d’Uviéu, cola categoría de xacimientu arqueolóxicu inventariáu.
L’espediente empecipióse n’avientu de 2021 y darréu fuéronse percanciando informes de diverses instituciones como la Real Academia d’Hestoria, la Universidá d’Uviéu y el Real Institutu d’Estudios Asturianos (Ridea), lo mesmo que de la Comisión d’Urbanismu y Ordenación del Territoriu d’Asturies (CUOTA), tal que indica la Llei de Patrimoniu Cultural d’Asturies
El resolvimientu de Cultura sorraya la importancia del centru alfareru de Faru, qu’estendió la so producción dende plena Edá Media hasta avanzáu’l sieglu XX. Les muertes arqueolóxiques y les referencies documentales recoyíes reflexen que la cerámica faruca distribuyóse estensamente polos mercaos sobre manera, por puebles, villes y, sobremanera, pola capital uvieina y el centru económicu d’Asturies. La esistencia de sedimentos magrizos calidable y la proximidá de la localidá a los centros de consumu favorecieron el desenvolvimientu de l’alfarería, que tuvo d’algamar el so apoxéu nel sieglu XVIII, cuando daba trabayu a más de 70 artesanos.
Los productos más antiguos realizaos nos fornos y testares de Faru consistíen en vasíes reductores con decoraciones incisas, a los que s’incorporaron sieglos dempués los acabaos vidraos y, más palantre, los esmaltaos. Conócense más d’una trentena de tipos de recipientes pal usu de cocina, l’almacenaxe y el serviciu de mesa. Tamién s’ellaboraron otres manufactures, como teyes y cañeríes.
Los testimonios de la fabricación cerámica tán representaos na localidá polos fornos de cocción, de los que se caltien un pequenu repertoriu en desigual estáu de caltenimientu, y los casqueros de pieces refugaes, que les sos evidencies son más numberoses. Los oríxenes medievales de l’actividá tán acreditaos tanto por productos cerámicos identificaos en xacimientos urbanos propios d’esi tiempu poles sos característiques y contestu, como pola escavación arqueolóxica na paraxa d’El Cantu’l Rei que sacó a la lluz la base d’un fornu datáu ente finales del sieglu XI y el XII.
Fondos documentales
Una mención documental de 1414 a un Pedro Iohan del Forno, na localidá de Faru, bien podría faer referencia a la so condición ceramista. Más esplícitos son los testimonios dende’l sieglu XVIII, en que se conoz l’encargu per parte del Conceyu d’Uviéu a un vecín de Faru de les canalizaciones de les fontes de la ciudá, o la participación de dellos artesanos locales na xestación de los alfares sierenses de Samartino.
La dedicación ceramista de Faru algama protagonismu nel sieglu XVIII, como pon de manifiestu que’l Catastru d’Ensenada cite hasta 72 artesanos que practicaben esta actividá, compaxinándola coles xeres del campu. Un sieglu dempués amenorgárense a daqué más de la metá, según la información de Pascual Madoz. Mientres les primeres décades del XX la producción caltenía cierta puxanza como atestigüen Fermín Canella y A. de Llano, ente otros. La sele instauración de la lloza industrial n’Asturies dende finales del sieglu XVIII y depués, a principios del XX, l’entamu de la fabricación xeneralizada de recipientes de vidriu fueron la causa del cayente de la comercialización de la cerámica faruca.
Dende va delles décades namás l’alfar d’El Fornaxe caltien l’actividá per mediu de José Manuel Vega, Selito, últimu guardián de la tradición.
