El Conseyu de Gobiernu aprobó güei la concesión de les cinco Medayes d’Asturies de 2023. Les máximes distinciones institucionales del Principáu premien anguaño prestixoses trayectories profesionales nos ámbitos de la medicina, la proyección de la comunidá, l’actividá política, la cultura y la gastronomía.
Van recibir esta reconocencia les siguientes persones:
– Luis Fernández-Vega. Nacíu n’Uviéu en 1952, ye doctor en Medicina y Ciruxía pola Universidá Complutense de Madrid y, hasta la so xubilación el pasáu añu, foi caderalgu d’Oftalmoloxía de la Universidá d’Uviéu y xefe de la especialidá nel Hospital Universitariu Central d’Asturies (HUCA). Director del Institutu Oftalmolóxicu Fernández-Vega, recibe la medaya “en reconocencia a la so brillosa trayectoria nel ámbitu de la salú y con una clara vocación humanitaria”. Hasta’l pasáu avientu presidió la Fundación Princesa d’Asturies, llabor qu’exerció cuatro años (2018-2022). Mientres el so mandatu, la princesa Leonor pronunció’l so primer discursu públicu nun actu d’entrega de los galardones que cada añu otorga la fundación, tal que fixera años tras el so padre, el rei Felipe VI. Los premios de la Fundación Princesa constitúin un finxu cultural de relevancia internacional que contribúi a la proyección y prestíu d’Asturies en tol mundu.
– Laura González Álvarez. Escoyida concejala d’Avilés nes primeres elecciones municipales democrátiques, en 1979, Laura González (Avilés, 1942) dedicó gran parte de la so vida a l’actividá política. Recibe la distinción “en reconocencia a la so contribución a la promoción d’Asturies cola so proyección política ya institucional y el so impulsu a la reconocencia de derechos para amontar los niveles d’igualdá social”. Amás de contribuyir dende’l municipalismo al afitamientu democráticu mientres la Transición, foi la primer muyer en presidir la Xunta Xeneral, cargu qu’ocupó dende xunu de 1991 a xineru de 1993. Foi tamién conseyera de Vivienda y Bienestar del Gobiernu del Principáu y eurodiputada.
– Xosé Lluis García Arias. Nacíu en Teberga en 1945, Xosé Lluis García Arias ye unu de los principales estudiosos y difusores de la llingua asturiana. Doctor en Filoloxía Románica pola Universidá d’Uviéu, foi presidente de l’Academia de la Llingua Asturiana (ALLA) de 1981 a 2001, dende onde desenvolvió una intensu llabor en defensa y nel espardimientu del asturianu. Destaca na so trayectoria la redacción del Diccionariu Etimolóxicu de la Llingua Asturiana, col que l’asturianu rexistra un tratamientu científicu ente les llingües hispániques. Foi tamién el primer presidente de Conceyu Bable.
– María Teresa Álvarez. La periodista y escritor María Teresa Álvarez (Candás, 1945) ye dende’l so quefer profesional y la so creación lliteraria una estudiosa de referencia del papel de la muyer na hestoria. Desenvolvió una importante llabor televisivu, primero nel centru rexonal de TVE n’Asturies, y depués en Madrid, onde s’especializó en documentales históricos y culturales. La hestoria ye tamién el principal fundamentu de la so obra lliteraria. María Teresa Álvarez ye vilba del xeneral Sabino Fernández Riolo, ex xefe de la Casa del Rei y conde de Latores.
– José Andrés. Nacíu en Mieres del Camín en 1969, ye unu de los chefs españoles con mayor proyección internacional. En formándose con Ferrán Adrià en elBulli, en 1991 establecer n’Estaos Xuníos, primero en Nueva York, onde trabayó n’El Dorado Petit, y darréu en Washington, dende onde rexenta anguaño un ampliu grupu de restoranes de prestíu. Amás del so llabor culinariu y la so condición de cocineru universal, ye exemplu de compromisu pol so oenegé World Central Kitchen, cola que dende 2010 parte comida a persones afectaes por graves crisis como’l terremotu d’Haití, el furacán María de Puertu Ricu, el volcán de la isla de La Palma o la invasión rusa d’Ucrania. El chef y el so oenegé recibieron el Premiu Princesa d’Asturies de la Concordia 2021.
Fíu Predilectu/Fía Predilecta
L’Executivu tamién dio lluz verde a la concesión del títulu de Fíu Predilectu/Fía Predilecta a trés persones que destacaron polos sos servicios en beneficiu d’Asturies, y que gocien d’un reconocíu prestíu y la considerancia xeneral de la sociedá.
– Rector Leopoldo Alas Argüelles (Uviéu, 1883-1937). Deteníu, sometíu a un conseyu de guerra y executáu poles tropes franquistes en 1937, el fusilamiento del rector Leopoldo Alas foi unu de los sucesos más representativos de la represión y l’intolerancia más cruel mientres los primeros meses de la Guerra Civil n’Asturies. Con esti nomamientu, el Principáu reconoz “los sos méritos relevantes y los sos servicios en beneficiu de la comunidá autónoma”.
– Ánxeles Flórez Pion, Maricuela. Nacida en Blimea (Samartín del Rei Aurelio) en 1918 y hestórica afiliada al Partíu Socialista, Maricuela encarna a toa xuna xeneración de muyeres que combatieron la dictadura y llucharon poles llibertaes en tiempos de represión, especialmente difíciles pa les muyeres. Maricuela pagó cola cárcel y l’esiliu el so compromisu coles llibertaes. L’Executivu reconoz col títulu’l so defensa de la democracia y de los sos valores.
– Antonio Suárez Gutiérrez. L’empresariu asturmexicanu Antonio Suárez (Uviéu, 1942) ye la cabeza visible del holding GrupoMar, dende’l que caltien xuna estrecha collaboración comercial con entidaes asturianes. La so relación con Asturies estender a la so implicación sociocultural n’instituciones como la Fundación Princesa d’Asturies o l’Arquivu d’Indianos-Muséu de la Emigración. En 2012 foi estremáu cola Medaya de Plata y agora recibe esti títulu pol so importante llabor sociocultural y los sos servicios en beneficiu d’Asturies.
Fíu Adoptivu
El Conseyu de Gobiernu aprobó, amás, la concesión del títulu de Fíu Adoptivu al periodista Juan Ramón Lucas. Esta distinción ta acutada a quien destacaren polos sos servicios en beneficiu de la comunidá, con independencia del so llugar de nacencia (esto ye, ta prevista pa persones que nun nacieren n’Asturies).
– Juan Ramón Lucas. Nacíu en Madrid en 1958, siempres exerció la so asturianía. Fíu de padre de Colombres y madre mierense, Lucas foi unu de los radiofonistes con mayores audiencies de los últimos años. Ye unu de los meyores embaxadores de la comunidá poles sos continues referencies al Principáu y recibe la distinción pol so constante espardimientu de los valores d’Asturies y l’identidá asturiana.
La Xunta Xeneral aprobó n’abril de 2022 la llei qu’unifica nuna sola categoría los dos tipos de medayes d’Asturies (oru y plata) qu’esistíen enantes, al entender que los merecimientos pa recibir esti honor tienen de ser de gran relevancia y considerancia en tolos casos.
